ในประเทศไทยเทรนด์อาหารเพื่อสุขภาพกำลังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องตามแนวโน้มกระแสโลก จึงก่อให้เกิดนวัตกรรมอาหารเพื่อสุขภาพที่สามารถตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคในปัจจุบัน
#1
Thailand Food Trend
ตัวอย่างเทรนด์อาหารเพื่อสุขภาพที่ตอบโจทย์ผู้บริโถค
อาหารเฉพาะโรค
เป็นอาหารที่ผลิตขึ้นไม่ใช่เพื่อการรักษา แต่เป็นอาหารสำหรับป้องกันและช่วยควบคุมอาการของโรคให้ดีขึ้น โดยมุ่งเน้นไปที่ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือเอ็นซีดี (non-communicable diseases; NCDs) อย่างโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไต ๆลฯ ซึ่งปัจจุบันเป็นภัยร้ายอันดับหนึ่งที่ทำให้คนทั่วโลกรวมทั้งคนไทยป่วย พิการ และเสียชีวิตเป็นจำนวนมากในแต่ละปี
ตัวอย่างอาหารเฉพาะโรค เช่น อาหารที่ใช้เทคนิค เอนแคปซูเลชัน (encapsulation) เช่นการทำให้อาหารเกิดการย่อยแป้งเป็นน้ำตาลช้าลง ซึ่งเป็นอาหารเหมาะกับผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน เป็นต้น
อาหารพร้อมรับประทาน (Ready to Eat)
สังคมในปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงไป ผู้คนไม่มีเวลาการเร่ง รีบของภาวะความเป็นอยู่และการเดินทางด้วยหน้าที่การงาน และโอกาสที่จะเกิดเหตุภัยพิบัติ เช่น อุทกภัย วาตภัย แผ่นดินไหวและไฟไหม้ เพิ่มมากขึ้น อาหารพร้อมรับประทานที่สามารถเก็บรักษาไว้ได้นาน ณ อุณหภูมิห้อง จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่ผู้บริโภคต้องการ ทั้งยังลดปัญหาการขาดแคลนอาหารจากภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้นโดยไม่ได้คาดการณ์ไว้ได้
เช่น อาหารที่ถนอมอาหาร โดยผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อภายใต้บรรจุภัณฑ์ที่เรียกว่า รีทอร์ทเพาซ์ (retort pouch)
อาหารสำหรับผู้สูงอายุ
มีการคาดการณ์กันว่าภายในปี 2564 ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ซึ่งจะทำให้ประเทศมีสัดส่วนผู้มีอายุมากว่า 60 ปี สูงถึงร้อยละ 20 จึงต้องตระหนักและพัฒนาอาหารสำหรับคนกลุ่มนี้มากขึ้น เพราะวัยทำงานก็กำลังยักย้ายเข้าใกล้คนกลุ่มนี้ด้วยเช่นกัน
อาหารที่ผู้สูงอายุต้องการคือ อาหารที่ทำให้สุขภาพดี แข็งแรง เจ็บป่วยน้อยลง ลักษณะอาหารที่ต้องการคือ อาหารที่มีรสสัมผัสนิ่ม เคี้ยวง่าย กลืนง่าย และมีความอร่อย มีคุณค่าทางอาหารสูง เช่น ข้าวต้ม ผลิตภัณฑ์พุดดิ้งหรือเจลลี่ เป็นต้น
อาหารสำหรับนักกีฬา
เพราะนักกีฬาต้องการสารอาหารมากกว่าคนทั่วไปและะกีฬาแต่ละประเภทก็ต้องการสารอาหารที่แตกต่างกัน ในปริมาณที่แตกต่างกัน เช่น การวิ่งระยะสั้น ต้องการอาหารที่เปลี่ยนเป็นพลังงานอย่างรวดเร็ว เข้ากับการออกกำลังที่ใช้พลังงานมาก นักเพาะกายที่ต้องการโปรตีนคุณภาพสูงและมีปริมาณมากกว่าคนทั่วไป หรือ นักซูโม่ ที่ต้องกินแป้ง (คาร์โบไฮเดรต)เพราะต้องเพิ่มน้ำหนักตัว การคิดค้นอาหารที่เฉพาะเจาะจงกับกีฬาแต่ละประเภทจึงเป็นที่ต้องการของคนในวงการกีฬา
ผลิตภัณฑ์อาหารสำหรับนักกีฬา เน้นการทำวิจัยหาสารอาหารชนิดต่างๆ เพื่อเสริมสร้างนักกีฬาของประเทศให้แข็งแกร่ง เช่น ประเภทกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายไม่สามารถสร้างขึ้นได้เอง (Branched Chain Amino Acids; BCAAS) ซึ่งจากรายงานวิจัยของประเทศญี่ปุ่นพบว่า ช่วยลดอาการบาดเจ็บ เมื่อยล้าจากการออกกำลังกายอย่างการวิ่งได้ และยังช่วยให้หลับสบายในผู้สูงอายุอีกด้วย
อาหารทางสายยาง (tube feeding)
“อาหารทางสายยาง (tube feeding)’ หรืออาหารปั่นผสม อาหารชนิดนี้เป็นสูตรอาหารเฉพาะโรคเช่นกัน แต่ใช้ในกรณีผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับประทานอาหารได้เอง จะต้องให้อาหารผ่านสายยาง แต่ในปัจจุบัน อาหารชนิดนี้ถึงแม้จะสามารถปั่นเองตามสูตรต่างๆ ที่มีให้เห็น หรือสามารถหาซื้อได้ตามท้องตลาด แต่บางครั้งอาจเกิดความไม่สะดวก ไม่สามารถพกพาหรือนำไปใช้ในที่ต่างๆได้ แนวความคิดที่อยากให้มีการต่อยอดคือ การนำอาหารเหลวเหล่านี้ทำเป็นผงสูตรมาตรฐาน คุณสมบัติต้องมีคุณค่าโภชนาการครบพลังงานเพียงพอละลายน้ำได้ง่าย และมีความขั้นหนืดพอเหมาะ โดยใช้ผสมกับน้ำสะอาดแล้วสามารถนำไปใช้ได้ทันที
จากความต้องการในอาหารหลากหลายรูปแบบของผู้บริโภคในปัจจุบัน นักวิจัยของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) จึงร่วมกันทำงานวิจัยด้านอาหาร เพื่อสร้างเป็นนวัตกรรมอาหารในรูปแบบต่างๆ ให้ตอบโจทย์ความต้องการของคนไทย และประชาคมโลกที่ต้องการอาหารด้วยเช่นกัน
#2
ผลิตภัณฑ์จากข้าว
ที่มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ
“ข้าว” แหล่งคาร์โบไฮเดรตหลักที่คนไทยบริโภคกันมากที่สุด แต่จากงานวิจัยพบว่า ข้าวโดยทั่วไปที่บริโภคกันอย่างแพร่หลายเช่น ข้าวหอมมะลิ ข้าวเหนียว มีค่าดัชนีน้ำตาลที่สูง ด้วยเหตุนี้การลดปริมาณค่าดัชนีน้ำตาลในข้าวจึงนับว่าเป็นสิ่งสำคัญ เพราะทำให้ผู้บริโภคสามารถลดการสะสมของน้ำตาลในเลือดและลดการเปลี่ยนน้ำตาลเป็นไขมันสะสมลงได้ โดยการลดค่าดัชนีน้ำตาลในข้าวและผลิตภัณฑ์ในข้าวสามารถทำได้หลากหลายวิธี ซึ่งในบางวิธีนั้นส่งผลดีต่อผู้ประกอบการที่ต้องการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าว เนื่องจากสามารนำไปใช้ได้ทันที รวมทั้งยังสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับผลิตภัณฑ์จากข้าวอื่น ๆ เช่น เส้นขนมจีน เส้นหมี่ ขนมหวานจากแป้งข้าว ถือเป็นนวัตกรรมอาหารที่เหมาะกับผู้ที่ต้องควบคุมน้ำตาล หรือผู้ป่วยเบาหวาน
#3
เยลลี่ข้าวไรซ์เบอร์รี่สำหรับผู้สูงอายุ
ปัจจุบันประเทศไทยได้ก้าวเข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุแล้ว จึงจำเป็นต้องมีผลิตภัณฑ์ที่สามารถรองรับความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของผู้สูงอายุได้ เพราะเมื่อแก่ตัวขึ้นกลไกการทำงานของร่างกายอาจถดถอย เช่น ภาวะกลืนลำบาก ภาวะโรคสมองเสื่อมหรือโรคหลอดเลือดในสมอง ซึ่งกลุ่มโรคเหล่านี้จะส่งผลต่อการกลืนอาหารของผู้สูงอายุอย่างมาก
ฉะนั้นแล้วจึงมีผลิตภัณฑ์อาหารเสริมที่มีโปรตีนและพลังงานสูงและมีเนื้อสัมผัสที่เหมาะสมต่อการกลืนของผู้สูงอายุ โดยผลิตภัณฑ์นี้ถูกพัฒนาในรูปแบบของ เยลลี่ข้าวไรซ์เบอร์รรี่ ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนจากถั่วเหลือง แถมยังมีส่วนผสมของข้าวไรซ์เบอร์รี่ซึ่งมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง นอกจากนี้เยลลี่ข้าวไรซ์เบอร์รี่ยังเป็นอาหารในกลุ่มมังสวิรัติ เพราะใช้สารสกัดคล้ายพืช ซึ่งไม่ใช่ผลิตภัณฑ์เจลาตินที่ผลิตจากหนังหมู จึงเหมาะแกการทำการตลาดไปยังต่างประเทศโดยเฉพาะในกลุ่ม AEC และตะวันออกกลางอีกด้วย
#4
ผักผงปรุงรสโรยข้าว
หลาย ๆ คนที่เป็นคนรักสุขภาพหรือสายเฮลตี้คงคุ้นเคยกันดีกับการบริโภคผักผลไม้ซึ่งมีคุณประโยชน์ต่อร่างกายและยังช่วยลดวคามเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ได้มากมาย แต่ผลสำรวจกลับพบว่า ประชากรในประเทศไทยมากถึงร้อยละ 82 บริโภคผักผลไม้ต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐานโลก
"คนไทยร้อยละ 82 บริโภคผักผลไม้ต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐานโลก"
จากโจทย์ปัญหานี้ นักวิจัยจึงมีการทำผลิตภัณฑ์ผักผงปรุงรสโรยข้าว ซึ่งแต่เดิมมีต้นกำเนิดจากประเทศญี่ปุ่น แต่ได้ถูกพัฒนาสูตรให้ลดปริมาณส่วนผสมบางชนิดลง และปรับรสชาติให้เหมาะสมต่อการบริโภคของคนไทย โดยปัจจุบันทำออกมา 2 รสชาติด้วยกัน และถึงแม้จะอยู่ในรูปแบบของผงแต่ยังคงคุณค่าทางโภชนการไว้ครบถ้วน โดยมีใยอาหารเป็นองค์ประกอบ 12 % ทั้งยังมีส่วนผสมที่ช่วยเสริมสร้างวิตามิน นอกจากนั้นยังพกพาได้สะดวกอีกด้วย
#5
เครื่องดื่มจากใบอ่อนข้าวหอมมะลิ
เครื่องดื่มจากใบอ่อนข้าวหอมมะลิ
วัตถุดิบจากภูมิปัญญาท้องถิ่นไทย
ข้าว เป็นอาหารหลักที่สำคัญต่อการบริโภคของคนไทย ทั้งยังมีความผูกพันกับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน เพราะในแต่ละส่วนของข้าว เช่น รำข้าว จมูกข้าว ปลายข้าว และใบข้าว สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทั้งสิ้น 1 ในนั้นคือ ผลิตภัณฑ์ชาจากใบข้าวอ่อน ซึ่งถูกผลิตออกมาแต่เกิดปัญหาเกี่ยวกับเรื่องสีและกลิ่นที่ไม่คงตัวระหว่างการเก็บรักษาและการแปรรูป
ดังนั้นจึงมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชาจากใบข้าวอ่อนให้มีกลิ่นหอม สีสวยธรรมชาติ ทำในรูปแบบของเกษตรอินทรีย์ ไม่ใช้สารเคมี และคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิจากแหล่งที่ดีที่สุดในประเทศไทย โดยจะเก็บในตอนรุ่งสางก่อนนำไปปรับปรุงกระบวนการผลิตทั้งสิ้น 4 ขั้นตอน ซึ่งจากการวิเคราะห์สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่สำคัญในชาใบข้าวพบ กรดฟีนอลิก ที่มีฤทธิ์ช่วยต้านโรคมะเร็ง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ ทั้งยังมีสรรพคุณจากสารต่าง ๆ เช่น คลอโรฟิลล์รวม สารในกลุ่มฟลาโวนอยด์ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีคุณประโยชน์ต่อร่างกายทั้งสิ้น
#6
ข้าวเหนียวมูนกึ่งสำเร็จรูป
ในยุคโลกาภิวัฒน์เทคโนโลยีได้เข้ามามีบทบาทอย่างมากในชีวิตของมนุษย์ สามารถแก้ปัญหาและเพิ่มความสะดวกในการทำสิ่งต่าง ๆ ได้มากมาย เช่นเดียวกันกับในเรื่องของอาหาร เทคโนโลยีได้ก้าวเข้ามามีบทบาทสำคัญในการยืดอายุของอาหารได้นานขึ้นกว่าปกติ แม้ว่าเดิมทีการถนอมอาหารจะมีอยู่แล้วในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การดองเค็ม แต่ในอาหารประเภทข้าวเหนียวมูนคงเป็นสิ่งที่น่าสนใจหากสามารถยืดอายุอาหารได้
ปัจจุบันจึงมีนวัตกรรมการแปรรูปอาหารที่ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในผลิตภัณฑ์อาหารพร้อมทานรับประทานคือ ข้าวเหนียวมูนกึ่งสำเร็จรูป โดยเป็นการศึกษาวิธีการอบข้าวเหนียวมูนให้แห้ง ที่มีความปลอดภัยจากเชื้อในรูปแบบต่าง ๆ แต่ยังคงคุณค่าทางโภชนาการไว้ได้ครบถ้วน ช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับข้าวเหนียวมูนและยังสะดวกต่อการบริโภคด้วยเช่นกัน
ผลิตภัณฑ์อาหารจากงานวิจัย
อาหารเสริมจากสาหร่ายพวงองุ่น
สาหร่ายพวงองุ่นเป็นที่นิยมรับประทาน แต่มีจุดอ่อนคือ เก็บได้ไม่นาน ทำให้คุณภาพน้อยลง นักวิจัยจึงนำสาหร่ายพวงองุ่นมาวิจัยและพบว่ามีศักยภาพในการช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด สามารถพัฒนาเป็น ‘ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร’ สำหรับผู้ที่มีภาวะเมแทบอลิกซินโดรม หรือผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่นโรคอ้วนลงพุง เพื่อป้องกันโรคเบาหวานและภาวะไขมันในเลือดสูง
การสกัดสารพอลีฟีนอลความเข้มข้นสูงของเนื้อผลกาแฟ
การใช้ประโยชน์จากเนื้อกาแฟ (Coffee Pulp) ซึ่งเป็นของเหลือทิ้งจากกระบวนการผลิตกาแฟ โดยการศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของสารโพลีฟีนอล ที่มีกรดคลอโรจินิก และ อิพิคาเซซิน ซึ่งมีมากในเนื้อกาแฟ และมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และลดไขมันในเลือด พัฒนาสู่กรรมวิธีสกัดสารพอลีฟีนอลความเข้มข้นสูง ต่อยอดออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ โดยคงฤทธิ์ของสารให้มากที่สุด ตอบโจทย์ยุคที่ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพ
ผลิตภัณฑ์ไก่แผ่นอบกรอบ
ผลิตภัณฑ์ไก่แผ่นอบกรอบ Sexy chick เป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้เนื้ออก
ผลิตภัณฑ์ขนมจีน น้ำยากะทิและน้ำพริกปักษ์ใต้พร้อมบริโภค
ผลิตภัณฑ์ขนมจีน น้ำยากะทิ และน้ำพริกปักษ์ใต้ แบบรีทอร์ทเพาช์พร้อมบริโภค
ผลิตภัณฑ์อิมพีเรียล ฟรุ๊ต คาเวียร์
เป็นนวัตกรรมอาหารใหม่ล่าสุ
ผลิตภัณฑ์แซลมอนสเปรดสูตรน้ำพริกพร้อมข้าวพอง
แซลมอนสเปรดสูตรน้ำพริกพร้อ
ผลิตภัณฑ์ขนมขบเคี้ยวชนิดแท่ง
จากถั่วดาวอินคา
ผลิตภัณฑ์ขนมขบเคี้ยวชนิดแท
ผลิตภัณฑ์ปลาร้าผงลดโซเดียม
เป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการวิจ
บรรจุภัณฑ์สำหรับการอุ่นผักโขมอบชีส
พร้อมทานด้วยไมโครเวฟ
ผลิตภัณฑ์ผักโขมอบชีสพร้อมร
ผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มผัก
ชนิดผงกึ่งสำเร็จรูป
เป็นผลิตภัณฑ์ที่นำผักผลไม้
เม็ดบีทสมุนไพรเข้มข้นในน้ำอินทผลัม
ผลิตภัณฑ์เม็ดบีทสมุนไพรสกั
ผลิตภัณฑ์อาหารจีไอต่ำจากข้าว
เป็นผลิตภัณฑ์อาหารจากข้าวห
